In opdracht van de congregatie Charitas en in samenwerking met Urban Breezz ben ik bezig geweest met het samenstellen van een atlas van alle kerken en kloosters in Roosendaal. Hierin worden de verhalen van het verleden van de  congregaties en parochies samengevoegd met het fysieke erfgoed wat nog staat, maar ook het erfgoed dat al in het verleden gesloopt is. 

​

Het doel van deze atlas was om een beeld te schetsen van de belangrijke invloed van de Kerk in Roosendaal en om aan de hand van verhalen de lezer mee te nemen in deze uiterst interessante en belangrijke geschiedenis. Hierin staat de vergelijking van de kloosters en kerken van vroeger en hoe zij er nu hedendaags bij staan, of wat ervoor in de plaats is gekomen, centraal.

​

Het is duidelijk dat de roomse historie, met haar congregaties en parochies, een belangrijke rol speelt en heeft gespeeld in Roosendaal en haar geschiedenis. Niet alleen op religieus gebied, maar vooral ook maatschappelijk heeft de Kerk haar bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de stad. In de zorg en het onderwijs, maar ook in de culturele ontwikkeling, hebben de congregaties en parochies in Roosendaal door de eeuwen heen een zeer belangrijke rol gespeeld. Een rol die langzaam verminderd is in de afgelopen decennia.

 

Het komt naar voren in ieder hoofdstuk in deze atlas: de directe invloed van de Kerk in onze huidige  samenleving neemt significant af. Alle congregaties in Roosendaal kampen met zware vergrijzing en lopen langzaam ten einde en de tien parochies die Roosendaal telde zijn inmiddels samengevoegd tot één parochie. Het is een logisch verval, in lijn met een verminderende invloed van de roomskatholieke Kerk in geheel Nederland. De vraag of dit anders had moeten lopen, laten we hier dan ook buiten beschouwing.

 

Wat wel van belang is, is de stedenbouwkundige en architectonische invloed van al die kloosters en kerken in Roosendaal. Tot op de dag van vandaag. De grote en ruimtelijke complexen van de kloosters welke zijn gesloopt boden plaats aan grote ontwikkelingsprojecten. Zoals bijvoorbeeld de ontwikkeling van het winkelcentrum Roselaar, daar waar eerst het Sint Jozef missiehuis van de missionarissen van Mill Hill stond. Of de grote appartementencomplexen in de binnenstad, waar voorheen kloosters en kerken stonden. Vanuit een architectonisch perspectief kan dan wel gesteld worden dat Roosendaal als stad jammerlijk genoeg veel van deze prachtige locaties heeft omgevormd tot plekken met esthetisch verminderde waarde. De ‘Genius Loci’ - het zijn van de plek - een belangrijke waarde binnen de architectuur, is verloren gegaan in veel van deze locaties. 

​

Er zijn ook nog veel kloosters en kerken in Roosendaal bewaard gebleven. Sommigen hebben, na prachtige herontwikkeling, weer hun plek in de maatschappij teruggevonden. Anderen liggen aan de vooravond van herontwikkelingstrajecten en de plannen die er liggen zijn lovend: de gebouwen terugbrengen in hun maatschappelijke rol.

 

In de komende jaren zal voor veel van de leegstaande kerken en kloosters ook een nieuwe functie gezocht moeten worden. Het zou prachtig zijn als deze ontwikkeling in het licht van het toevoegen van culturele en maatschappelijke waarden zou staan. De rol van cultuur, onderwijs en zorg terugbrengen bij deze tijdloze massieve stenen reuzen.

 

Laat hierin deze atlas als inspiratie en referentie dienen, waarin getoond wordt hoe de waarden van deze gebouwen zo belangrijk zijn voor de ontwikkeling van de stad.

​

Wil je meer weten over de atlas? Of zelf neuzen door het 152-pagina tellende verhaal vol foto's van vroeger en nu? Stuur me even een mail!